Een spannende en sportieve middag (ondanks de consumptiebonnen) (17 mei)
Afgelopen zaterdag was de laatste KNSB-ronde. Ons eerste team speelde thuis tegen Wageningen. Voor beide verenigingen stond er eigenlijk niets meer op het spel, zowel promotie als degradatie waren uitgesloten. Als enige kon om de eer voor de vierde plek in de eindrangschikking worden gestreden zoals blijkt uit de stand van plek 3 t/m 6 bij het ingaan van de laatste ronde:

Plek / teamMatchpuntenBordpunten
3. Zukertort Amstelveen11 
4. Wageningen1044
5. Paul Keres9 
6. RSR Ivoren Toren839

Ervan uitgaande dat Paul Keres van de nummer 1 zou gaan verliezen, zou dus alleen een dikke winst van minimaal 7,5-2,5 ons twee plaatsen op de ranglijst doen stijgen. Wellicht interessanter was het daarom de persoonlijke scores te verbeteren. Van de 10 basisspelers hadden 6 een 50% score en 3 een lagere TPR dan hun eigen Elo. Alles bij elkaar reden voor de TL om iedereen op te roepen vooral vrijuit te gaan spelen en we zouden wel zien hoe ver we en iedereen individueel zou komen. Het werd een spannende en sportieve middag met als kleine dissonant de consumpties. Daarbij doel ik niet op wat teamleden na afloop riepen dat "de bord 1 speler van de tegenstander de gele kaart verdiende - geen onderscheid des persoons", omdat hij geen drankje had teruggegeven. Ik ken de heer Jan T. beter als dat. Daarenboven was hij de hele partij aan het wachten op de gebruikelijke RSR-consumptiebon voor de gasten ......... die niet kwam. Hiervoor verdient onze TL de rode kaart die dit klusje zou klaren (moet-ie wat doen, doet-ie het niet). Aan het team van Wageningen de welgemeende excuses, het was echt een communicatiestoring. Naast dit akkefietje is tevens nog vermeldenswaardig dat onder de toeschouwers een heuse Amerikaan was. Hij had via internet een date en zou de ander bij de schaakwedstrijd in NIVON om 13.00 uur treffen. Hij hoopte dat het een vrouw zou zijn ...... Ten slotte hadden ook de spelers van Wageningen vooraf aan de wedstrijd hun vermakelijkheden. Gewaarschuwd als ze waren dat het in de wijde omgeving van NIVON betaald parkeren is, hadden ze hun zakken volgeladen met munten en creditcards. Bleek dat in Rotterdam alleen een chipknip in gebruik is ..... Ja, je maakt soms wat mee bij RSR. Maar goed, arbiter Ad Bruijns (die natuurlijk wel consumptiebonnen had gekregen - je moet je vrienden immers koesteren) verzocht de zwartspelers rond 13.15 uur om de klokken aan te zetten. In volgorde van het scoreverloop gebeurde het volgende.
Rob (bord 8, wit) en Alek (6, wit) zorgden voor een snelle 2-0 voorsprong. Rob kwam na zetverwisseling in niet alleen zijn geliefde opening, maar ook in een opening die hij in alle varianten en subsubvariantjes ongeveer 23 zetten diep kent. Na afloop zei zijn tegenstander dat hij het voor het eerst speelde na op de donderdagavond via een aantal vluggertjes ermee te hebben geoefend. Och, arme .... Rob was zo aardig om hem als troost in de post mortem de kwintessens van een paar varianten toe te lichten. In de partij zelf was Rob meedogenloos en ging het van dik hout (zie diagram 1):
1.d5+ Kg7 2.Pd5 Da5 3.b4 Da4 4.Lb5 en 1-0.
Alek viel in voor Herbert die door droeve familieomstandigheden moest afzeggen. Vooraf had Alek nog een kleine bedenking waarom hij aan bord 6 zat en niet aan 10. Maar de TL wuifde dat, zeker de speelstijl van hem kennende, vanzelfsprekend weg. Ook Alek kwam in een door hem geliefde opening terecht. Met twee stukoffers brak hij de hechte zwarte stelling open die ooit door Fischer als eerste werd gespeeld en daar in 1961 een legendarisch artikel over schreef: "In my opinion the King's Gambit is busted. It loses by force." Ja, de ex-wereldkampioen was altijd wel duidelijk in zijn uitspraken, al ontspoorde hij daarin totaal nadat hij met schaken was gestopt. In de partij ontspoorde zwart ook: de zet Pg8-f6 deed meneer Bobby ongetwijfeld omdraaien in zijn graf. Alek profiteerde direct (zie diagram 2): 1.e5 dxe5 2.Pxe5 Pd5 3.Pxf7 Hoppa ! Kxf7 4.Lxf4 Hoppa hoppa !! gxf4 5.Dh5+ Kf8 6.Lxd5 De7 7.Txf4+ Lf6 8.Dg6 Pd7 9.Te4 Le5 10.dxe5 De8 11.Tf4+ Ke7 12.Lf7 Df8 13.e6 en 1-0. Alek Supersub bracht hiermee zijn invalbeurten op 3 uit 3. Via bord 2 en 3 kwam Wageningen dichterbij. De tegenstander van Dolf (3, zwart) ging niet in op zijn avances voor een scherpe partij. Hij koos een meer positionele bestrijdingsmethode. Het was te verwachten van de man die overigens wekelijks een leuke schaakrubriek verzorgt op ChessVibes (weekly endgame). In het middenspel rukte wit op de K-vleugel op met pionnen h4-g5-f4. Dolf op zijn beurt tastte dit aan met zijn pionnen f6 en e5. Nadat die hele handel opgelost was, resteerde een doodgebloed TLL eindspel dat snel in remise eindigde. Bij Wim (2, wit) viel onze eerste nul. Na een wel hele korte nachtrust omdat Wim zijn eega midden in de nacht naar het vliegveld had gebracht, was hij blij dat zijn tegenstander snel speelde ("dat houdt me in ieder geval wakker"). In het middenspel plantte Wim een toren midden in de zwarte stelling. Een kort moment van onoplettendheid kostte helaas de kwal. Hoewel hij nog tegenspel wist te creëren, was een volgende fout fataal. Richard (7, zwart) zorgde dat we naar 3,5-1,5 uitliepen. Na een complexe opening met een vol bord tijdens het middenspel, wist hij een voor zijn opponent hinderlijke vrije d-pion te creëren. Even later deed wit een remiseaanbod, dat Richard na overleg afsloeg. Er was nog volop spel op het bord en hij stond zeker niet minder. Dat hij de stelling goed had getaxeerd bleek even later toen de d-pion niet meer te stuiten was. Opnieuw kwam het team van Wageningen sterk terug. Als eerste verloor Harmen (9, zwart). Hij speelde tegen zijn oude vereniging en kreeg voorafgaand aan de wedstrijd nog een presentje overhandigd voor zijn (en zijn vrouw Ans) baby. Hij pakte het cadeautje niet uit, maar het zal wel de klassieker "Oom Jan leert zijn neefje schaken" zijn: Oom Jan is de lievelingsoom van Jan. En dat komt niet alleen doordat deze oom net zo heet als zijn twaalfjarige neef, maar vooral doordat dit een oom is waar je wat aan hèbt! We maken geen grappen over het spelniveau van Harmen in zijn partij die middag en het boekje, maar feit is wel dat Harmen verzuimde om de boel tijdig te plomberen en remise te pakken. Daardoor kreeg wit de gelegenheid om een fraai paardoffer te plaatsen wat een d-e-f pionnenwals gaf. Die trok vervolgens als een tsunami naar de overkant. Ook Oscar (5, zwart) kwam er niet aan te pas. In het middenspel tastte hij wel het witte pionnencentrum aan, maar hij bleef in het TL-5pi eindspel met een dwerg van een loper zitten vergeleken bij de reus van een witte. Om naar een remise te ontsnappen offerde Oscar nog een pion ("ja, je moet toch wat") en hij streed er nog lang voor. Het einde was evenwel onvermijdelijk nadat een tweede pion was gevallen. In de partij van Nathanael (4, wit) hadden beide spelers een rustige opbouw gekozen en vervolgden dat met een rustig middenspelletje. Toen er na diverse afruilen uiteindelijk DTTP-7pi op het bord stonden, zag uw schrijver Nathanael eens op de klok kijken en zichtbaar denken "hmm, 15.25 uur, remise aanbieden en sigaartje?" Maar we kennen onze Spaan, dat deed-ie natuurlijk niet. Hij had ook een lichte plus in de vorm van het bezit van de open e-lijn. Na het ruilen van alle zware stukken werd dat plusje een nulletje en resteerden voor beide spelers slechts ieder een halfje en in de analyse bekijken hoe spannend het had kunnen zijn. Met de stand 4-4 zijn zodoende alleen de Joosten nog bezig: Ruit aan 1 en Ros aan 10. JoostRuit (1, zwart) zag zijn scherpe openingskeus door (met alle respect) 30-jaar-geleden-Best-of-the-West-Grootmeester Jan Timman positioneel bestreden. De witspeler week daarbij al op de zesde af van het meer normale De2. Joost liet zich niet van de wijs brengen en speelde een prima partij. Eerst verzamelden alle zware stukken zich op de D-vleugel. Nadat aan die kant van het bord de dames werden geruild en sprake was van een statisch evenwicht qua pionnenstructuur, verhuisden alle torens vrolijk naar de K-vleugel. Ook daar vond wat afruil plaats. Terwijl Joost twee pionnetjes mee snoepte, de grootmeester steeds meer met zijn hoofd schudde en zich afvroeg waar het nou was mis gegaan, speelde Joost het slot nauwkeurig uit (zie diagram 3): 1.Ta8 Pb4 ! - maakt handig gebruik van de slechte positie van de koning 2.Pf4 a2 3.Ta7+ Kg8 4.Ph5 Tc6 0-1. Aan de andere van de zaal zit dan als laatste JoostRos (10, wit) te spelen bij de stand 5-4. Al na een kwartiertje spelen was hij uit zijn boek, maar hij had wel een "lekker standje" en kon zijn stukken "lekker neer zetten". Ieder heeft recht op zijn eigen beleving van lekker - zeker in combinatie met een standje - maar lekker of niet, Joost kreeg weer last van te lang nadenken. Over de eerste 18 zetten deed hij 105 minuten, waardoor er voor de laatste 22 zetten nog 15 minuten overbleven en dat in een complexe middenspelpositie. Het was niet vragen maar bijna smeken om moeilijkheden. Toch haalde onze man de eerste tijdcontrole met 3 seconden over - ruim dus. Zwart heeft dan geen kans gezien om de zaak uit te maken en de stelling is (zie diagram 4) op het eerste gezicht een hopeloze missie voor Joost. Maar op het tweede gezicht: (1) kunnen de zwarte vrijpionnen moeilijk naar voren vanwege een blote koning; (2) heeft wit kansen zolang DT op het bord blijven; en (3) wat te denken van een DL-batterij op de diagonaal a1-h8 (bijv. Df6/Ld4 met matdreigingen?! Hoewel zwart veel en veel meer tijd had, was het Joost die het betere van het spel kreeg na 1.Df3 De3 2.Dc6 a5 3. d5 Dd2 4.Ld4 bereidt de batterij voor 4... Ld6 5.Lb2 h5 6.Te4 Dh6 7. c4 Df8 8.Ld4 a4 9. c5 axb3+ 10.Kb2 Lg3 11.Df6 Dh6 op dit moment won JoostRuit en was het dus 5-4 voor RSR 12.Lc3 Tc8 13. d6 cxd6 14. cxd6 Lxd6 verplicht 15.Dxd6 Txc3 op zoek naar eeuwig schaak 16.Te8+ Kh7 17.Kxc3 Dc1+ nu volgden acht schaakjes, waarbij de witte K onderweg pion b3 sloeg en op c7 belandde en de zwarte D op c3, toen kwam 26.Kd7 Dg7 27.Te7 g5 28.Dd3+ Kh6 29.Df5 h4 30.Txf7 Zwart ging weer schaak geven (30... Dd4+) en Joost liep met zijn koning het hele bord over achtervolgd door de dame. Met nog 14 seconden op zijn klok en voor zwart 3.30 minuut deed Joost een remiseaanbod. Omdat zwart niets kan doen op straffe van mat, werd het aangenomen. Zoals in de inleiding beloofd: spannend en sportief. Daarmee was de eindstand 5,4-4,5. We stegen dus niet naar de 4de plek, maar bleven steken op de 5de. Een plek waar we redelijk tevreden over kunnen zijn. Na afloop kon ieder tevens zijn persoonlijke score toetsen. De statistieken spreken voor zich:

SpelerPuntenPartijenEloTpr
Basisspelers
JoostRuit4,58 2301  2377 
Dolf4,59 2261  2306 
Oscar59 2259  2266 
Wim48 2240  2286 
Nathanael48 2179  2262 
Richard4,58 2168  2255 
Rob4,58 2146  2169 
Herbert3,57 2136  2144 
JoostRos29 2100  1923 
Harmen47 2081  2064 
Invallers
Jos11 2178  2357 
Arno0,51 2099  2102 
Tim01 2041  1876 
Victor0,53 2017  1841 
Paul T11 2012  2277 
Alek11 1978  2233 
Leo K01 1948  1835 

Alsof deze ontknoping nog niet genoeg was: de strijd om het kampioenschap is bizar te noemen. De eindstand ziet er als volgt uit:

Plek / teamMatchpuntenBordpunten
1. De Stukkenjagers1454
2. HWP Sas van Gent1454
3. Zukertort Amstelveen1348
4. Wageningen1048,5
5. RSR Ivoren Toren1044,5

Zoals is te lezen hebben de nummers 1 en 2, De Stukkenjagers en HWP Sas van Gent, na de laatste ronde hetzelfde aantal matchpunten (14). Dan tellen de bordpunten, maar ook die zijn gelijk (54). Dan telt het onderling resultaat: dat was ook gelijk (5-5) ! Dan gaat de regel op, dat het laatste bord vervalt in de onderlinge wedstrijd. Het 10e bord was gewonnen door Sas van Gent en daarmee is De Stukkenjagers kampioen. Onze felicitaties! Toch jammer en paradoxaal, dat je door een gewonnen partij juist géén kampioen wordt. O ja, die Amerikaan had zijn date gevonden. Het bleek om een speler van Wageningen te gaan, geen vrouw dus maar een man (ook lekker?). Uw schrijver zag hen na afloop in de bar gezellig keuvelen en na de wedstrijd werden ze gespot op weg naar het dichtbij gelegen eetcafé De Hofnar. Wellicht wist de Amerikaan niet dat De Hofnar de Rotterdamse volwassenen versie is van het Amsterdamse Het Hofnarretje (?).
Ten slotte nog dit. De TL stopt ermee. Niet vanwege de rode kaart voor de niet verstrekte consumptiebonnen, maar hij heeft simpelweg niet gebracht waar hij voor was ingehuurd. Hij houdt de eer aan zichzelf om een minder eervol afscheid te voorkomen. Wellicht dat de nieuwe TL wel de victorie kan brengen. Je hoeft er niet als een berg tegenop te zien, de jongens vallen reuze mee. (John S.)