NK Paco Ŝako (Vredesschaak), zondag 21 mei te Gouda

door Robert Aarts, 23 mei 2023


Het eerste NK Paco Ŝako vond alweer bijna vijf jaar geleden plaats. Het spel, dat “vredesschaak” betekent in het Esperanto, was toen net een jaar op de markt. De Haagse kunstenaar Felix Albers kreeg het eerste idee in oktober 2014.

Hoe werkt het? Je begint met de zetten van de schaakstukken zoals je gewend bent. Maar wanneer je normaal gesproken een stuk zou slaan, gaat het spel veranderen. Er worden namelijk geen stukken geslagen, maar je vormt eenheden. De stukken omarmen elkaar en gaan vanaf dat moment samen, als een danspaar, over het bord. Je verplaatst de eenheid volgens de regels van je eigen schaakstuk.

Je kan ook een gevormd paar uit mekaar spelen (zeg maar het aftikken bij het dansen) door het te slaan met een vrijstaand stuk. Je duwt altijd je eigen stuk uit een paar. En dan volgt hét bijzondere element van het spel: er kan namelijk een kettingreactie ontstaan. Het stuk dat je uit het paar duwt, moet naar een vakje waar het stuk reglementair naartoe zou gaan. Staat er op dat vak een ander paar, dan duw je daar weer jouw eigen stuk uit, en zo gaat de ketting verder. Je wint als je een paar met de koning hebt gevormd.


Joaquin had het spel ontdekt op de speelgoedbeurs in Amersfoort en deed in 2019 al mee met het NK tijdens het Spellenspektakel in Utrecht. Toen werd hij verrassend derde met 5½ uit 9.

Inmiddels heeft het spel zich op veel manieren enorm ontwikkeld. Je kunt tegenwoordig online spelen of je kunt tegen de computer spelen. Het spel is internationaal gegaan, Felix Albers heeft een wekelijkse Engelstalige stream op Twitch en er zijn meerdere NK’s en WK’s gespeeld, zowel online (tijdens Corona) als fysiek.

Door ziekte en een NK-kwalificatietoernooi kon Joaquin de vorige jaren niet meedoen, maar nu paste het NK wel. Door zijn eindexamens had hij niet veel kunnen oefenen dus het was wel even afwachten hoe het zou gaan.


Het NK vond plaats op een prachtige plek, namelijk de sociëteit Concordia midden in het centrum van Gouda. Er waren 7 rondes, Zwitsers systeem, 15 minuten per persoon per partij plus 5 seconden increment.


En Joaquin begon meteen goed door van de huidige wereldkampioen Raimond Fluijt te winnen! Hij won drie partijen op rij, maar in de vierde partij miste hij een lange kettingaanval en in de zesde partij ging hij onderuit door een slechte opening. Maar uiteindelijk kwam hij uit op 5 uit 7! En dat bleek voldoende te zijn voor de derde plek. Winnaar werd Yorick Spits, die op basis van onderling resultaat de vorige kampioen Bas Borgs achter zich hield.