“Mijn schaakboeken” door Mark Beijen

door Mark Beijen, 7 februari 2021



Ik neem bij deze het stukje over van Maxim.

Schaken is op dit moment in een vrij interessante periode terecht gekomen. Door de huidige omstandigheden zijn zover ik weet geen fysieke Nederlandse toernooien geweest voor senioren sinds afgelopen zomer. Zelfs de wereldtop was genoodzaakt om alleen online te spelen tot Tata Steel. Tegelijkertijd is een opmerkelijke en unieke opmars aan de gang. Bijvoorbeeld Netflix-serie Queen's Gambit is bekeken door 62 miljoen huishoudens wereldwijd en schaak-gerelateerde YouTube kanalen van o.a. Hikaru Nakamura en Daniel Naroditsky winnen sterk aan populariteit. Het is jammer dat de clubs nu dicht zijn, want er is zeker potentie om het aantal schaakleden te zien groeien voor jong & oud, jongens & meisjes.

Ik maak ook veelvoudig gebruik van online platformen zoals chess.com, YouTube en Chessable. Dit is uiteraard ook iets sterker geworden door minder clubavonden en toernooien.



Wat was het eerste schaakboek dat je onder ogen kreeg?

Ik leerde schaken op mijn 11e, een jaar voor ik naar de middelbare school ging. Er was dus als een “beginner” iets van een kleine voordeel. Mijn eerste schaakboek was van mijn middelbare school, waar schaakles werd gehouden één keer per week in de brugklas. Elk jaar, ergens in het voorjaar, werd op school een schaaktoernooi gehouden en ik won 3 jaar op rij. In principe besloot ik te gaan voor een 4e keer, maar er was een probleempje. De dag daarvoor ging ik naar een concert van de Red Hot Chili Peppers bij het Goffertpark en was pas rond 2 uur ’s nachts thuis. Ik had me verslapen. Foutje bedankt! Ik heb het hele huis doorzocht, maar dat boek is nergens te vinden. Dus laten we dit een beetje creatief antwoorden...

Op mijn 14e ging ik naar mijn eerste club. Het toenmalig SO Rotterdam. Zelfs toen was onze eigen Margreet bezig met het begeleiden van de jeugd. Sommige dingen veranderen nooit! Net als de meeste jeugdleden begon ik met stap 1. Ik was vrijwel de hele dag aan het puzzelen en het boek was snel uit. Jammer genoeg had ik nooit de kans gehad om Rob Brunia te ontmoeten, maar het is heel bijzonder om te zien dat de stappenmethode nog steeds zo belangrijk is om te leren schaken. Een legacy dat duidelijk voortleeft!



Welk schaakboek heb je als laatste gelezen?

Hiervoor verdient het boek Mastering Endgame Strategy van de Zweede GM Johan Hellsten zeker aandacht.


Dit is een uitstekend eindspelboek met heel veel verschillende relevante onderwerpen en thema’s. De heer Hellsten zegt zelf in de introductie dat het verder gaat dan alleen standaard traditionele eindspelpatronen. Dit boek daagt je uit om verder te denken door middel van stellingen die je waarschijnlijk niet snel in een partij zal krijgen. Bovendien is er de mogelijkheid om verschillende oefeningen te doen op basis van alle thema’s. Toen ik dit boek na zo’n drie maanden had “uitgelezen” gaf het niet het gevoel alsof het weer terug in de kast moest. Integendeel, ik voel juist dat het helpt om eens in de zoveel tijd het boek weer te openen.

Alleen omdat ik drie maanden aandacht heb besteed aan dit eindspelboek betekent niet dat dit ook het enige materiaal was in die periode. Vandaar dat ik even wil overschakelen van het eindspel naar het middenspel...


Het gaat om Understanding Chess Middlegames van Britse GM John Nunn.

Zoals op de kaft te lezen is gaat het om honderd van de belangrijkste ideeën uit het middenspel. Dit boek besteedt niet alleen aandacht aan standaardthema’s zoals aanvallen of verdedigen, maar ook typische fouten tijdens een partij zoals het onderschatten of overschatten van een stelling. Wat helpt is dat de tekst vrij plezierig is om te lezen. Wat dit boek ook uniek maakt is dat verschillende middenspelideeën worden samengevoegd in verschillende structuren van verschillende openingen.

Welk schaakboek heeft het meeste indruk op je gemaakt en waarom?

Hier moet wederom een creatief antwoord komen. Er is eigenlijk nooit echt een schaakboek geweest dat mij geïnspireerd heeft behalve het jubileumboek van RSR Ivoren Toren. In 2019 vierde RSR Ivoren Toren haar 100-jarig bestaan en dit boek werd gepresenteerd op de dag van het jubileumfeest. Ik heb zelf het ochtendprogramma en een groot deel van het middagprogramma gemist, want ik speelde het Open Kampioenschap van Gouda. Iemand moest de club vertegenwoordigen toch? Als geboren en getogen Rotterdammer, die geïnteresseerd is in geschiedenis en schaken, lezen was zelden zo leuk geweest. Er wordt uitgebreid aandacht besteed aan o.a. de oprichting van de club, de sportieve geschiedenis, maar ook oude partijen van clubiconen. Daarnaast worden vele verhalen gedeeld. Leden die min of meer hun eigen versie van “Mijn Schaakboeken” vertellen, oud-voorzitters die het woord namen en verhalen die in het buitenland afspeelden. De illustraties en foto’s maken het toch net iets specialer. Al weiger ik te geloven dat Spaan ooit echt haar heeft gehad.


Als lid van RSR Ivoren Toren sinds 2008 was deze megaschakelaar een mooie en leerzame manier van vrijetijdsbesteding.

Tot slot geef ik het stokje door aan niemand minder dan Spaan. Als er iemand is die veel kan vertellen dan is hij het wel.